ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಬರುವ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ ಅಷ್ಟಮಿ ಕೃಷ್ಣನು ಹುಟ್ಟಿದ ದಿನ. ಅಷ್ಟಮಿಯ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿ, ಕಾರಾಗೃಹದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣನ ಜನನವಾಯಿತೆಂದು ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಮಥುರಾ ಕೃಷ್ಣನ ಜನ್ಮಸ್ಥಳ. ಕೃಷ್ಣನು ಹುಟ್ಟಿದೊಡನೆ ತಂದೆ ವಸುದೇವ ಅವನನ್ನು ಸೋದರಮಾವನಾದ ಕಂಸನಿಗೆ ತಿಳಿಯದಂತೆ ಗೋಕುಲಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ಯುತ್ತಾನೆ. ಅಲ್ಲಿ ನಂದರಾಜನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬರುತ್ತಾನೆ. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಪ್ರಕೃತಿಯು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. ದೇವಕಿ ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡಿದ ತಾಯಿಯಾದರೆ, ಯಶೋದೆ ಅವನನ್ನು ಸಾಕಿ ಬೆಳೆಸಿದ ತಾಯಿ.
ಕೃಷ್ಣಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿಯ ದಿನದಂದು, ಮನೆ ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಸುಂದರವಾಗಿ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೃಷ್ಣನ ಪುಟ್ಟ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನು ರಂಗೋಲಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆದು ಸಂಭ್ರಮಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೃಷ್ಣನ ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ವಿಧವಿಧವಾಗಿ ಅಲಂಕರಿಸಿ, ಬಗೆಬಗೆಯ ತಿಂಡಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ ಬಾಲ ಕೃಷ್ಣನನ್ನುಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಕಡೆ, ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯವರೆಗೆ ಉಪವಾಸವಿದ್ದು, ನಂತರ ಆಹಾರ ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ. ಉಡುಪಿಯಲ್ಲಿ ಈ ದಿನದಂದು ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕೃಷ್ಣನು ಭಾದ್ರಪದ ಕೃಷ್ಣ ಅಷ್ಟಮಿಯಂದು ಮಥುರಾ ಊರಿನ ಕಾರಾಗೃಹದಲ್ಲಿ ದೇವಕಿ ಮತ್ತು ವಸುದೇವರಿಗೆ 8ನೇ ಮಗನಾಗಿ ಜನಿಸಿದನು.ಮಥುರ (ಈಗಿನ ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶದ ಮಥುರ ಜಿಲ್ಲೆ ಯಾದವ ಕುಲದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು.
ಕಂಸ ತಂದೆ ಉಗ್ರಸೇನರನ್ನು ಬಂಧಿನದಲ್ಲಿಟ್ಟು, ತಾನು ರಾಜನಾಗಿದ್ದನು. ನಂತರ ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರಳಾದ ತಂಗಿ ದೇವಕಿಗೆ ಮದುವೆ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಅಣ್ಣ ಕಂಸನು ದೇವಕಿ-ವಸುದೇವರ ಮದುವೆಯಾದ ಮೇಲೆ ಅವರನ್ನು ಗಂಡನ ಮನೆಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಅವನಿಗೆ ಒಂದು ಅಶರೀರವಾಣಿ ಕೇಳಿಸಿತು. ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ದೇವಕಿಯ ಎಂಟನೇ ಮಗುವೂ ಕಂಸನ ವಧನವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು.
ಇದನ್ನು ಕೇಳಿದ ಕಂಸನು ದೇವಕಿಯನ್ನು ಆ ತಕ್ಷಣವೇ ಕೊಲ್ಲಲು ಹೊರಟನು. ಆಗ ವಸುದೇವನು ಅವನನ್ನು ತಡೆದು ಪ್ರತಿ ಮಗುವನ್ನು ಹುಟ್ಟಿದ ತಕ್ಷಣ ಕಂಸನ ಮಡಿಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಪಿಸುವುದು ಎಂದು ಹೇಳಿದನು. ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿ ಅವರಿಗೆ ಹುಟ್ಟಿದ 7 ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕೊಂದನು. 8ನೇ ಮಗು ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಅವನಿಗೆ ತಿಳಿಯದ ಹಾಗೆ ಯಮುನಾ ದಾಟಿ ಗೋಕುಲಕ್ಕೆ ಕರೆದು ಕೊಂಡು ಹೋದನು.
ಅಲ್ಲಿ ಆಗ ತಾನೆ ಹುಟ್ಟಿದ್ದ ಯಶೋದೆ ಮಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿಗೆ ತಂದನು. ಆದರೆ ಕಂಸ ಅವಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಬಂದಾಗ ಅವಳು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಸಹಾಯಕಿ ಯೋಗಮಾಯಾ ರೂಪಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಅವನ ಸಾವಿನ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿಯಬೇಕೆಂದು ಹೇಳಿ ಮಾಯವಾದಳು. ಕೃಷ್ಣ ಗೋಕುಲ ಹಾಗೂ ವೃಂದಾವನದಲ್ಲಿ ಬಲರಾಮನ ಜತೆ ಬೆಳೆದು, ಕೊನೇಗೆ ಮಥುರಾಗೆ ಬಂದು ಕಂಸನನ್ನು ಕೊಂದನು.
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ, ಹಿಂದೂ ಪಂಚಾAಗದಲ್ಲಿ ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದ ಕೃಷ್ಣಪಕ್ಷದ ಆಷ್ಟಮಿ ದಿನವಾಗಿದೆ. ಇದು ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಹಬ್ಬ. ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ದೇವರ ಆವತಾರಗಳಲ್ಲೊಂದಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಅವನ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲೊಂದು.
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿಯ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ, ಅದ್ಭುತ ಪುಜೆ, ಭಜನೆಗಳು, ಭಗವದ್ಗೀತೆಯ ಪಾರಾಯಣ, ಕಥೆಗಳ ಪ್ರವಚನ, ಹಾಡುಗಳ ಹಾಡಿಸುವುದು, ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಪ್ರಾಸಾದಗಳ ತಿಂಡಿಗಳ ಗುಡಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹಬ್ಬದ ದಿನವೆಲ್ಲಾ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಓದುವುದು ಮತ್ತು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಭಜನೆಗಳನ್ನು ಹಾಡುವುದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಇದು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಆತ್ಮಗೌರವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಹಬ್ಬವೂ ಆಗಿದೆ. ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಜೀವನ, ಬೋಧನೆಗಳು, ಮತ್ತು ಆಕರ್ಷಣೀಯ ಕಥೆಗಳು ಜನರ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಹಿಗ್ಗಿಸುತ್ತವೆ.
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಮನೆಗೆ ತಂದು, ಆನಂದದಿAದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಭಕ್ತರು ಈ ದಿನವನ್ನು ದೇವರ ಆವತಾರವಾದ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಆರಾಧನೆಗೆ ಮುಡಿಪಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಲವು ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ದೇವಾಲಯಗಳು ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಭಕ್ತರಿಗೆ ಆಚರಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಆಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತವೆ.
ಈ ಹಬ್ಬವು ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಮನನ ಮಾಡಲು ಅದ್ಭುತ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಕ್ತರಿಗೆ ಆನಂದದ ದಿನವಾಗಿದೆ.
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಅಥವಾ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಜಯಂತಿ ಹಬ್ಬವು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡಿಗರ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಆಚರಣೆಯ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕರ್ಣಾಟಕ ಮತ್ತು ಇತರ ಕನ್ನಡಿಗ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಆನಂದದಿAದ ಆಚರಿಸಲ್ಪುತ್ತದೆ. ಈ ಹಬ್ಬವು ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ಅದರ ಪರಿಪ್ರೇಕ್ಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಅವತಾರವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಹಬ್ಬವು ಹಿನ್ದೂ ಪಂಚಾAಗದಲ್ಲಿ ಭದ್ರಪದದಲ್ಲಿ ಆಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಶ್ವಿಜ ನಕ್ಷತ್ರದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಆಷಾಢ ಮಾಸದ ಆಷಾಢ ಶುದ್ಧ ಅಷ್ಟಮಿಯಂದು ಆಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಲ್ಲಿ, ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಮೂರು ಕೊನೆಯ ಸಾಂಕ್ರಾAತಿಗಳು ಆಚರಿಸಲ್ಪುತ್ತವೆ.
ಈ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ವಿಶೇಷ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಪೂಜಾ ವಿಧಾನಗಳು ಇವೆ. ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ದಿನದಲ್ಲಿ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮನೆಯ ಪೂಜಾ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ವಿಗ್ರಹ ಅಥವಾ ಪುತ್ತಿಗೆದಿಸಲಾದ ಪೂಜೆಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ತುಳಸೀದಲ ಪೂಜೆ, ನಂದೋತ್ಸವ, ಉಪವಾಸ ಮತ್ತು ಭಜನೆಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ. ಇದು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಕತೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ ಅವನ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ಅರಿಯುವ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಅವಸರದ ಅವಸರವಾಗಿದೆ.
ಈ ದಿನವು ಭಕ್ತರು ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ನೆಮ್ಮದಿಯನ್ನು ತಂದುಕೊAಡು ಅವನ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಆದರ್ಶಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಚಿತ್ರದ ವಿನಯ ಮತ್ತು ಆರಾಧನೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಸಮಾಜದ ವಿವಿಧ ಸದಸ್ಯರು ಬಾಲ ಲೀಲೆಗಳನ್ನು ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಕಥಾನಾಯಕಿಗಳ ಮೂಲಕ ಅಭಿನಯಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ, ಅದರಲ್ಲೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಪ್ರತಿಮೆಗಳ ದರ್ಶನ, ರಥಯಾತ್ರೆ, ಕೃಷ್ಣಲೀಲಾ ಸಂಚಾರ ಮುಂತಾದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ.
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಹಬ್ಬದ ಉದಯ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಗುತ್ತದೆ. ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಪೂಜೆ, ಭಜನೆ, ಹಾಗೂ ವ್ರತಗಳ ಮೂಲಕ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಅರ್ಪಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅನೇಕ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಸಂಭ್ರಮದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಕೊಡುಗೆಗಳು ನಡೆಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಜನರಿಗೆ ಪ್ರಸಾದ ವಿತರಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಹಬ್ಬ ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಇತರ ಕನ್ನಡಿಗ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಜನರು ಅದನ್ನು ಆನಂದದಿAದ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಈ ಭಗವಾನ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಜನುಮ ದಿನದ ಶುಭಾಷಯಗಳು.
